Alternatieve zorgvormen voor ouderen

Wat zijn de kenmerken van die alternatieve zorgvormen?

We hebben ons gebaseerd op voorstellen van professionele zorgverleners van kwetsbare ouderen, als uitgangspunt voor:

1. vernieuwende vormen van verzorging (of ondersteunende  zorg)
   • waarvoor geen enkele tegemoetkoming bestond van ons (nomenclatuur, forfait, enz.)
   • die de kwetsbare oudere in staat stellen om thuis verzorgd te worden, en die zijn opname in een instelling uitstellen of voorkomen
   • die de evolutie van de gezondheidstoestand van de oudere gunstig beïnvloeden en de levenskwaliteit van de oudere verbeteren
   • die geen hogere kosten dan die van een klassieke opname met zich meebrengen
   • die wetenschappelijk worden geëvalueerd
2. vernieuwende zorgvormen en hun organisatiemethoden die tot het hele land kunnen worden uitgebreid.
   
   

Stand van zaken 2023

De 1e fase (1e oproep) is gestart op 1 maart 2010 en liep af op 31 december 2014.

De 2e fase (2e oproep) is begonnen in de lente van 2014 en liep af op 31 maart 2019.

De 3e fase is gestart op 1 april 2019 en loopt nog steeds. Eind 2022 hebben wij de financiering van de projecten van deze fase namelijk verlengd met een transitieperiode van 2 jaar, tot 31 december 2024. Op lange termijn is het de bedoeling om deze projecten te integreren in het toekomstige interfederale plan voor Geïntegreerde Zorg en ze uit te breiden voor de volledige bevolking. Daarvoor zullen we gebruik maken van de deskundigheid die deze projecten sinds het begin hebben verworven op het gebied van een globale, multidisciplinaire en geïntegreerde zorg van kwetsbare ouderen.

Wat zijn de doelstellingen van de lopende fase?

Eerst zijn de doelstellingen, de inhoud, de frequentie van de acties en de doelgroep van die 3e projectfase vastgelegd op basis van aanbevelingen die voortvloeien uit het onderzoek dat tijdens de eerste 2 projectoproepen is gevoerd.

De geselecteerde acties voor die 3e fase beantwoorden aan het criterium van 'kosteneffectiviteit':

• ze zijn gunstig voor de patiënten en hun naasten.
• ze zorgen voor een afname van de totale kosten voor de ziekteverzekering
  De huidige fase maakt deel uit van een streven naar standaardisering en formalisering van de acties.

Ten tweede zijn de modaliteiten en de doelgroep van de acties aangepast op basis van de aanbevelingen van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE), dat gevraagd werd deze fase te evalueren met het oog op een eventuele verderzetting. In zijn evaluatierapport beveelt het KCE aan om een stabiel structureel kader te creëren voor geïntegreerde zorg.

Om een globale, multidisciplinaire en geïntegreerde zorg van patiënten te ondersteunen, blijft BelRAI een essentieel instrument dat bijdraagt tot:

• een multidisciplinaire en kwalitatieve planning van de zorg
• het delen van de gegevens onder zorgverleners.

Wat zijn de projecten in de huidige fase?

In 2023 zijn er in België 19 “Protocol 3”-projecten actief. Deze projecten stellen 3 basisverstrekkingen voor:

• casemanagement (zorgcoördinatie in de ruime zin)
• ergotherapie (in individuele of groepssessies)
• psychologische follow-up (in individuele of groepssessies).

Sommige van deze projecten bieden ook één of meerdere aanvullende verstrekkingen aan: controlebezoek 's nachts, zorgeducatie en groepssessies voor mantelzorgers van patiënten die aan dementie lijden.

Lijst van de projecten van fase 3

Welke steun krijgen de projecten?

Dit zijn de belangrijkste tools en referenties:

• De gespecialiseerde cel ‘protocol 3’ beheert de projecten in hun totaliteit en kan worden gecontacteerd op Protocol3@riziv-inami.fgov.be.
• De administratieve documenten die noodzakelijk zijn voor de werking van de projecten.
• Het informatief platform wikiBelRAI bevat alle informatie over BelRAI. Vragen over BelRAI kunnen worden gestuurd naar belrai@health.fgov.be.
• De helpdesk voor de technische aspecten in verband met BelRAI: helpdesk@belrai.org.

Bovendien is in het kader van de ontwikkeling van het interfederaal plan voor Geïntegreerde Zorg een externe adviespartner geselecteerd: WeCare, die onder meer de taak heeft om de 3 soorten projecten van het toekomstige interfederaal plan voor Geïntegreerde Zorg, waaronder de Protocol 3-projecten, op het terrein te ondersteunen.

Hoeveel bedraagt de financiering van de projecten?

Voor 2023 bedraagt het totale financieringsbedrag voor de Protocol 3-projecten ongeveer 14 miljoen euro.

Wetenschappelijke evaluatie van de alternatieve zorgvormen

Een wetenschappelijk consortium bestaande uit onderzoekers van 4 Belgische universiteiten heeft de werking van de projecten en hun resultaten bestudeerd. In de loop van het tweede trimester van 2017 heeft het zijn rapport afgeleverd. Het Verzekeringscomité heeft dit goedgekeurd in januari 2018. De onderdelen van dit rapport zijn hieronder weergegeven :

1. Aanbevelingen in verband met de verderzetting van interventies op basis van de evaluatie van projecten in Protocol 3
2. Klinische praktijkfiches uit de  « implementatieanalyse » (punt 4) : Casemanagement, Ergotherapie en Psychologische ondersteuning
3. Geïntegreerd samenvattend rapport
4. Implementation analysis
5. Report on quantitative analysis en bijlages (die 2 technische documenten zijn vooral bestemd voor de onderzoekers die de gebruikte methodologie in detail willen bestuderen).